Ketenavond – Hoe gaan we om met afwijkend gedrag en GHB- verslaving in de acute zorg?
In de acute zorg zien we regelmatig patiënten met een persoonlijkheidsstoornis of zelfbeschadigend gedrag en soms patiënten met een GHB-verslaving. Om goede zorg te bieden aan deze patiënten, is het van belang dat je het gedrag begrijpt. Hoe gaan we om met deze psychiatrische problematiek in de acute zorgketen? Deze vraag stond centraal tijdens de ketenavond acute psychiatrie van woensdag 18 mei. We kijken terug op een succesvolle ketenavond acute psychiatrie!
Patiënten met een chronische GHB-verslaving
Peter Plantinga (Rijnstate) en Mike van Verseveld (Rijnstate) deelden hun ervaringen met patiënten met een GHB-verslaving en hun zoektocht naar de beste zorg voor deze patiëntengroep. Het betreft een kleine patiëntengroep, maar wel vaak met serieuze incidenten. Het is soms moeilijk om te bepalen waar deze patiënten terecht kunnen. Acute ontwenning is soms een spoedgeval. Er kan al binnen 1 tot 6 uur onthouding ontstaan, maar iedere situatie is anders. Acute zorg voor patiënten met een GHB-verslaving is niet in één protocol te vangen. Het is maatwerk en daarbij belangrijk om in de keten van elkaars expertise gebruik te maken.
Marie Louise Moors (Radboudumc) en Oscar Francissen (Veiligheidsregio Gelderland-Zuid) leerden ons meer over chronisch GHB-gebruik en de symptomen die daar bij horen. Ook gingen zij in op hoe belangrijk het is om naar de patiënt als individu te kijken en patiëntgerichte protocollen door de hele keten af te stemmen. Patiënten met een GHB-verslaving tonen in crisissituaties vaak agressief gedrag. Partijen die bij de opvang en zorg voor deze patiënten betrokken worden zijn de ambulancedienst, politie, gemeente, ziekenhuis, GGZ-instelling, verslavingszorg en/of RIBW. Marie Louise en Oscar deelden voorbeelden van hoe de samenwerking in de keten er in de praktijk uit ziet.
Patiënten met een persoonlijkheidsstoornis en zelfbeschadigend gedrag
Maarten van Niekerk (Pro Persona) en Nicole Oude Oosterik (Pro Persona) namen ons, samen met drie ervaringsdeskundigen, mee in hun ervaringen met zelfbeschadigend gedrag in de acute hulpverleningsketen. Zelfbeschadigend gedrag komt vaak voor en leidt ongeveer tot 15.000 bezoeken aan de spoedeisende hulp en 8.000 opnames in 2017. Het is een gevolg van emotieregulatieproblemen en een complexe wisselwerking tussen:
- biologische factoren – emotionele kwetsbaarheid en verhoogde impulsiviteit;
- omgevingsfactoren – een invaliderende omgeving.
De boodschap van de sprekers: zelfbeschadiging is een teken van onderliggende problematiek en vindt vaak plaats bij gebrek aan alternatieven. Je kunt als zorgverlener onderzoeken wat het bij je oproept, maar laat je handelen er niet door bepalen.
En ten slotte vertelden de ervaringsdeskundigen van zelfbeschadigend gedrag vanuit Ixta Noa over hun ervaringen in de acute zorg. In een muisstille zaal vertelden ze hun verhaal en gaven ze het publiek adviezen. Zoals hoe belangrijk zij het vonden om gezien te worden. Om hen te zien als persoon en niet als patiënt met een ziekte. Een hand op een schouder. Een vraag of ze erover wilden praten of liever even niet. Het zijn de kleine dingen die echt het verschil kunnen maken.
We bedanken alle sprekers voor een leerzame en inspirerende avond!