Laagdrempelig contact met de huisarts via de digitale HAP

Sinds juni 2021 kun je in de regio Nijmegen en Boxmeer chatten met de huisartsenpost (HAP). Eva Ouwendijk is huisarts en medisch adviseur bij de Huisartsenposten Nijmegen en Boxmeer en vanuit die rol betrokken bij de pilot Digitale HAP. Ze vertelt hoe dit digitale zorgaanbod tijdens de coronacrisis in sneltreinvaart is opgezet.
Hoe is de digitale HAP ontstaan?
“We zijn bij de HAP al een tijdje bezig met digitalisering, maar het was lang onduidelijk wat je daarmee kunt in de spoedzorg. Toen de coronacrisis begon en iedereen fysieke contacten zoveel mogelijk probeerde te beperken, waren videoconsulten binnen een week geregeld. Ineens was het mogelijk om beeld toe te voegen aan telefonische consulten. Dat kan heel nuttig zijn bij je triage. Soms is daardoor geen fysiek consult meer nodig. Ongeveer een jaar daarna is daar de digitale HAP bij gekomen waar je kunt chatten met een huisarts en ook foto’s kunt uploaden.”
Hoe werkt de digitale HAP?
“Op de website van de HAP vinden mensen ons telefoonnummer maar kunnen ze ook kiezen om te chatten. Dit kan op vrijdagavond (17.15-21.30 uur) en op zaterdag en zondag (7.45-21.30 uur). De chat is beschikbaar voor inwoners van onze regio. Zij vullen een aantal gegevens in zodat we weten met wie we te maken hebben en wie de eigen huisarts is en ze geven aan wat hun klacht is. Vervolgens komen ze in een digitale wachtkamer waar een huisarts ze digitaal ophaalt. En dan begint de chat. De arts stelt vragen en komt tot een diagnose en behandelvoorstel óf bepaalt dat de patiënt toch (fysiek) gezien moet worden. Na de chat of het videoconsult dat daaruit voortkomt, gaat er een samenvatting naar de eigen huisarts, net als op de reguliere HAP.”
Hoe zijn de ervaringen?
“Patiënten die tot nu toe gebruik hebben gemaakt van de digitale HAP zijn heel tevreden over de bereikbaarheid en over de vriendelijkheid en doeltreffendheid waarmee ze geholpen zijn. Voor ouders van zieke kinderen is het bijvoorbeeld prettig dat ze niet met een ziek kind ’s avonds de deur uit hoeven. Bij een groot deel van de consulten bij de HAP is de zorgvraag gesteld vanuit de behoefte om gerustgesteld te worden. Ook de huisartsen die chatten zijn positief. Ze vinden het een mooie aanvulling op de zorg die we al leveren. Bovendien zijn richtlijnen en protocollen voor de digitale HAP nog in ontwikkeling. Je hebt als huisarts dus nog wat bewegingsvrijheid om uit te proberen wat werkt en wat niet.”
Waarin verschilt de digitale HAP van de reguliere HAP?
“We zien dat de zorgvragen die digitaal binnenkomen vaak minder urgent zijn, in de ogen van de huisarts wel te verstaan. Voor de patiënt voelt de vraag waarschijnlijk wel urgent. Denk aan vlekjes op de huid. Als je alleen gaat triëren dan kom je tot de conclusie dat de vraag niet bij de HAP maar bij de eigen huisarts hoort. Maar je bent op zo’n moment al met iemand in gesprek en voor diegene is het heel fijn als de klacht meteen gediagnosticeerd en behandeld wordt. Hoe gaan we daarmee om? De pilot helpt om inzicht te krijgen in de zorgvragen die er zijn. Wij moeten vervolgens bepalen welk zorgaanbod daarbij past en of we dit kunnen leveren. Want als HAP willen we natuurlijk in de eerste plaats bereikbaar blijven voor de ‘echte’ acute zorgvragen. Daarom kijken we naar verschillende oplossingen die kunnen helpen om de huisartsenzorg toekomstbestendig te maken. De digitale HAP is één mogelijkheid daarin.”
Hoe helpt de digitale HAP de beschikbaarheid van acute zorg?
“De digitale HAP is één van de initiatieven die we onderzoeken als het gaat om beschikbaarheid van zorg. Nu is het nog moeilijk inzichtelijk te maken wat de meerwaarde is van de chat. Maar je moet dingen uitproberen om te ontdekken of het werkt en hoe. De chat draagt wel al bij aan het verkorten van de wachttijden aan de telefoon, die in deze tijd van drukte door Covid soms kan oplopen tot 45 min. Door de schifting staan er minder mensen in de wachtrij en zodoende hoeven patiënten minder lang te wachten. Maar de meeste winst is te behalen in het digitaliseren van de triage. Dat gebeurt al op een aantal HAP’s volgens de Nederlandse Triage Standaard (NTS) met de app Moet ik naar de dokter? Het antwoord dat daaruit komt zou een advies op maat moeten bevatten, zodat de patiënt zich echt geholpen voelt. Als dat goed werkt, kun je hulpvragen behandelen zonder dat iemand van de HAP er iets voor hoeft te doen. Zo help je niet alleen meer mensen maar blijft de huisartsenpost ook beter bereikbaar voor urgentere vragen.”
Wat gaat er gebeuren na de pilotfase?
“We willen zeker door met chatten. Maar de vraag hoe we dit gaan financieren staat nog open. Omdat de zorgvragen die binnenkomen anders zijn, willen we ook gaan kijken naar de bemensing van de digitale HAP. Misschien kan een deel van de vragen behandeld worden door doktersassistenten. En zoals ik al zei zou digitale triage met advies op maat veel op kunnen leveren. Er bestaat angst dat het aanbod de (zorg)vraag creëert. Maar uit het onderzoek dat tot nu toe gedaan is naar de digitale HAP blijkt dat dat meevalt. Mensen zijn niet ineens meer zorg gaan consumeren.