Leidraad Grootschalige Geneeskundige Bijstand
Gelukkig komen grootschalige rampen en crises in Nederland zelden voor. Maar als er iets gebeurt, is dat altijd onverwachts. Dan is het goed om voorbereid te zijn. Op zo’n moment werken ambulancediensten (RAV), Mobiel Medisch Team (MMT), Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en de noodhulpteams van het Rode Kruis samen volgens het model Grootschalige Geneeskundige Bijstand (GGB). Bij een calamiteit is er niet alleen sprake van een groot aantal slachtoffers tegelijkertijd, maar is er ook sprake van een turbulente omgeving, chaos en een verstoorde infrastructuur. Het belangrijkste uitgangspunt van GGB is: op een kwalitatief goede manier (ernstig) gewonden kunnen triëren, stabiliseren, behandelen/verzorgen en transporteren voor eventuele verdere behandeling. Om dit succesvol te kunnen doen is een landelijke, uniforme werkwijze noodzakelijk. Deze staat beschreven in de leidraad GGB.
Landelijk uniforme werkwijze
De werkwijze volgens het model GGB is een landelijk uniforme werkwijze. Dit is van belang omdat bij een groot incident vaak samenwerking met andere regio’s noodzakelijk is. Dan is het noodzakelijk om op dezelfde manier te werken en dezelfde taal te spreken. De leidraad GGB is in 2016 ingevoerd en wordt telkens bijgesteld op basis van de ervaringen tijdens een crisis en ontwikkelingen in de reguliere zorg. Sinds april 2022 is de leidraad ook online beschikbaar via www.ggbleidraad.nl.
Online versie leidraad GGB
De website over de leidraad GGB is beschikbaar voor iedereen die geïnteresseerd is in dit onderwerp, maar vervult ook een belangrijke rol bij het opleiden, trainen en oefenen van de hulpverleners die betrokken zijn bij een incident. Voor het op peil houden van hun vakbekwaamheid tijdens een opschaling wordt steeds meer gebruik gemaakt van een elektronische leeromgeving. De website sluit daar makkelijk op aan en kan ook helpen bij de voorbereiding op oefeningen.
Oefenen met GGB in onze regio
De ambulancezorg, het MMT en GHOR zijn actief bij de voorbereiding, scholingen en oefeningen in het kader van GGB. Bij Ambulancezorg Gelderland-Zuid is Marco Pfeijffer als hoofd leren en ontwikkelen verantwoordelijk voor onderwijs rondom de leidraad GGB.
Marco: “Het oefenen voor grootschalige incidenten is bijzonder omdat je oefent voor iets wat zelden voorkomt, maar waar je wel altijd op voorbereid moet zijn. De taken van een ambulanceverpleegkundige of ambulancechauffeur kunnen erg verschillen van zijn of haar dagelijkse werk. Als verpleegkundige ben je gewend om samen met de ambulancechauffeur direct te handelen en behandelen. Maar de ambulanceverpleegkundige en -chauffeur van het voertuig dat als eerst arriveert bij een incident, nemen als Taakverantwoordelijke Command en Control de leiding en moeten juist coördineren.”
Uitdagingen
“Bij een oefening kan maar één team de rol van Taakverantwoordelijke Command en Control op zich nemen en ook maar één de rol van bijvoorbeeld Taakverantwoordelijke Triage. Om iedereen voorbereid te houden, zou je dus veelvuldig moeten oefenen. Dat kost veel tijd en geld en is gewoon niet haalbaar. Maar het lastige is dat je nooit van te voren weet wanneer er iets gebeurt en ook niet welk voertuig als eerste ter plaatse is. Dus we willen toch iedereen zo goed mogelijk voorbereiden.”
Oplossingen
“We zijn bezig met de ontwikkeling van een GGB-app. Via die app kun je oefenen met alle taken die bij een GGB voorkomen. Ook vind je allerlei scenario’s in de app. Voorheen was deze informatie beschikbaar via een e-learning en die komt nu via een app op je telefoon. De inhoud is geactualiseerd op basis van de vernieuwde leidraad GGB en vormt het theoretische gedeelte van het opleiden. Daarnaast gaan we werken met virtual reality om ook de beleving van zo’n incident mee te maken. Tenslotte organiseren we regelmatig een grote oefening om ook operationeel te testen of we er als organisatie klaar voor zijn.”
Evalueren
“Hoewel er recent geen grootschalige incidenten hebben plaatsgevonden in onze regio, hebben we wel ervaring met grotere ongevallen met meerdere slachtoffers. We evalueren deze incidenten om na te gaan wat we bij een eventuele volgende keer beter kunnen doen. En dat wat we ervan leren, verwerken we weer in ons onderwijs. In de praktijk zie je dat de verbetering altijd te maken heeft met communicatie en coördinatie, eigenlijk met samenwerking dus. Daarom is het fijn dat we weer fysiek af kunnen spreken en oefenen. We zien dat de animo nu groot is omdat het opleiden, trainen en oefenen grotendeels stil heeft gelegen door corona.”
Vragen
Heb je vragen over de Leidraad GGB? Dan kun je terecht bij Maurice Peters, adviseur crisisbeheersing en OTO.