Brede ketensamenwerking in de zorg voor oorlogsslachtoffers (uit Oekraïne)

Verslag ketenavond 13 maart 2024

Bij de oorlog in Oekraïne heeft civiel-militaire ketensamenwerking een cruciale rol gespeeld in de overplaatsing en behandeling van oorlogsslachtoffers naar andere landen. De samenwerking tussen de civiele gezondheidszorg en defensie, zorgde niet alleen voor een efficiënte inzet van medische middelen en expertise, maar vereiste ook het opzetten van nieuwe netwerkstructuren. Deze militair-civiele keten werd toegelicht tijdens de ketenavond van 13 maart. Voorzitters Vincent Stirler en Erik van de Krol (beide traumachirurg bij het Radboudumc en militair) trapten de avond af met recente indrukwekkende beelden van het front in Oekraïne. Aan de hand van een aantal video’s werd het traject in beeld gebracht van de eerste opvang van een gewonde militair in Oekraïne, tot de aankomst in Nederland. 

De rol van de spreidingscoördinator

Maurice Peters, adviseur crisisbeheersing en OTO bij AZO, was de eerste spreker van de avond. Hij vertelde over het proces dat in gang wordt gezet zodra er een medische evacué uit Oekraïne naar Nederland komt. Uitgaande van een werkproces dat een paar weken duurt van aanmelding tot aankomst, belichtte Maurice wat er geregeld moet worden voor medische evacués en hun begeleiding als zij worden opgevangen in Nederland. Hierbij moet in een tijdsbestek van twee weken geregeld worden waar en bij wie deze patiënten worden ondergebracht en welke logistieke en administratieve zaken op orde moeten zijn. De rol van de EU, grensoverschrijdende coördinatiecentra en verscheidene Nederlandse partijen, zoals het Landelijke Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS), zijn cruciaal in de spreiding van medische evacués uit Oekraïne. 

Bekijk de presentatie van Maurice Peters over de rol van het LCPS/RCPS. 

Het is geen lopendebandwerk

Na de uiteenzetting van Maurice over hoe medische evacués met de juiste papieren op de juiste plek terechtkomen, kwam Indy Smits (fysiotherapeut in het Radboudumc) aan het woord. Hij vertelde aan de hand van een aantal filmpjes over de casus van een Oekraïense militair die door de keten gevolgd werd en de uitdagingen die zich voordoen bij de zorg voor oorlogsslachtoffers. Deze uitdagingen variëren van de complexiteit van de zorgvraag en culturele verschillen tot de mentale gezondheid van deze patiëntengroep. Als fysiotherapeut in een ziekenhuis was Indy verantwoordelijk voor het eerste stukje van de revalidatie van de Oekraïense militair uit deze casus. De casus diende als leidraad en leermogelijkheid voor het inrichten van de verdere opvang van gewonde Oekraïense militairen in het Radboudumc waarbij rekening werd gehouden met de specifieke behoeften van deze groep.  Tijdens de ketenavond werd deze casus door elke spreker als voorbeeld gebruikt. 

Zelfredzaam en humaan

Sjoerd Gerritsen (projectleider Opvang bij de gemeente Nijmegen) legde uit hoe de gemeente ervoor gezorgd heeft dat veel mensen uit Oekraïne snel opgevangen konden worden op een aantal locaties. Gaandeweg heeft de gemeente een systeem opgezet dat ‘zorg’ op maat levert aan deze groep. Zo heeft Sjoerd een 0-vleugel ingericht voor mensen die voor overlast zorgen; iets wat uniek is in Nederland. Sjoerd benadrukte dat door de lijntjes kort te houden en de samenwerking met zorginstellingen en particuliere organisaties op te zoeken, de opvang voor Oekraïense vluchtelingen snel en goed geregeld kon worden. 

Leren lopen

Annique Priesterbach kwam als laatste spreker aan het woord. Zij werkt bij het Militair Revalidatie Centrum (MRC) in Doorn als militair revalidatiearts. Hier worden militairen voor hun revalidatie opgevangen voor specialistische zorg. Oekraïense militairen vervolgen hier ook hun zorg nadat zij ontslagen zijn uit het ziekenhuis. Annique vertelde hoe het behandeltraject er normaliter uitziet bij het centrum en hoe dit is aangepast aan de behoeften van de Oekraïense mensen die hier nu ook behandeld worden. Zo heeft het centrum een permanente Oekraïense tolk in dienst en is er een ‘Oekraïense’ woonkamer ingericht. Een mooi voorbeeld dat door samenwerking tussen de militaire en civiele keten mogelijk is gemaakt.  

We bedanken de voorzitters, Erik van de Krol en Vincent Stirler, de sprekers en de deelnemers voor hun bijdrage aan deze ketenavond.