Ramspoed tijdens Zwarte Cross: crisisoefening in West-Achterhoek benadrukt belang van gedegen crisisvoorbereiding

06 maart 2024

Op de foto: Maurice Peters (adviseur crisisbeheersing en OTO bij AZO), Bert Wierenga staffunctionaris veiligheid bij het Slingeland Ziekenhuis, Jiske Wellink (Adviseur veiligheid bij het Slingeland Ziekenhuis). Fotografie: Toon Hendriks

 

Het zonovergoten terrein van het Zwarte Cross evenement, normaal gesproken gevuld met bruisende energie en opwinding, veranderde plotseling in een toneel van chaos en paniek. Wat begon als een veelbelovende dag voor motorsportliefhebbers eindigde in een nachtmerrie toen een van de coureurs met zijn motor door de lucht vloog en in het publiek belandde. De motorrijder was zwaargewond. Door de paniek zijn ook een aantal mensen onder de voet gelopen en gewond geraakt. Met dit scenario werd op zaterdag 2 maart een grootschalige crisisoefening georganiseerd waarbij vele slachtoffers zich meldden op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem en er verontrustende verwanten arriveerden bij de hoofdingang van het ziekenhuis.

 

 

Doel van de oefening

Deze verontrustende real-life oefening, die onderdeel uitmaakt van het OTO-jaarplan 2023 Acute Zorgregio Oost, was zorgvuldig gepland en voorbereid door Bert Wierenga (staffunctionaris veiligheid bij het Slingeland Ziekenhuis) en Maurice Peters (adviseur crisisbeheersing en OTO bij AZO). Ze hadden daarbij duidelijke doelen voor ogen. Bert: “We wilden weten of de familieopvang goed verliep en hadden daarbij speciale aandacht voor het matchen van slachtoffers via het ‘Verwantencontact’. Ook wilden we de (logistieke) processen op de SEH oefenen. In onze crisisplannen is verder vastgelegd dat de afdeling Fysiotherapie wordt ontruimd en ingericht als opvanglocatie voor lichtgewonden tijdens noodsituaties. Deze ruimte wordt dan omgevormd tot onderzoeksruimte, waarvoor alle benodigde hulpmiddelen, zoals verbandmiddelen en onderzoeksbanken, naar de afdeling worden gebracht. Op deze manier wordt de behandelcapaciteit van de SEH vergroot. Door dit te oefenen weten we of de medewerkers goed voorbereid zijn op een noodsituatie. Ten slotte heeft ook de beveiliging deelgenomen aan de oefening om hun deelplan binnen de crisisorganisatie te evalueren.”

 

 

Samenwerking

Naast 120 medewerkers van het ziekenhuis was een grote groep LOTUS-slachtoffers betrokken bij de oefening die een realistische stroom van slachtoffers richting de SEH simuleerden. Vrijwilligers deden zich voor als verwanten van de slachtoffers en werden opgevangen in een nabij gelegen school. Hier speelde de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) een cruciale rol bij het verwantencontact. Daarnaast was de ambulancedienst Noord- en Oost Gelderland betrokken bij de nagespeelde noodsituatie.

 

 

Waardevolle inzichten en leermomenten

Zorgorganisaties zijn wettelijk verplicht om onder alle omstandigheden de bereikbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg te borgen. Bert: “Het is belangrijk om regelmatig te oefenen om verschillende redenen. Ten eerste stellen we protocollen en procedures op voor crisissituaties. Het is belangrijk om te testen of deze protocollen en procedures in de praktijk ook daadwerkelijk effectief zijn. Ten tweede werken medewerkers niet dagelijks op deze specifieke manier, dus door regelmatig te oefenen kunnen ze vertrouwd raken met de procedures en hun rol daarin. En door te oefenen kunnen we ook zien wat al goed werkt en waar verbeteringen nodig zijn.”

 

 

OTO-cyclus

Tijdens de oefening vullen alle deelnemers een evaluatieformulier in om feedback te geven. Daarnaast waren er waarnemers aanwezig die de oefening hebben geobserveerd. Maurice Peters analyseert en verwerkt de evaluaties van de waarnemers. Alle leerpunten die uit de evaluaties en observaties naar voren komen, worden verzameld. Bert: “Deze punten worden vervolgens gebruikt om het proces te verbeteren. Hoewel veel zaken al goed verliepen, hebben we geleerd dat er ook nog verbeteringen mogelijk zijn, met name in het verwantencontact.” Maurice verwerkt deze informatie en brengt hier een advies over uit waarna er weer een nieuwe cyclus van opleiden, trainen, en oefenen (OTO) aanbreekt. Bert kijkt tevreden terug op de oefening, wetende dat er weer stappen zijn gezet om de voorbereiding op crises te verbeteren.

 

Fotografie: Toon Hendriks